Sterilisatie van de man (vasectomie)
Sinds 2008 verricht Jean-Paul in de praktijk de sterilisatie van de man. Zowel mannen die ingeschreven zijn in zijn praktijk als mannen die dit niet zijn, kunnen bij hem terecht. Hiervoor is geen verwijzing van de eigen huisarts nodig. De ingreep van 20 minuten is na een uitgebreid intakegesprek eenvoudig in de huisartsenpraktijk onder plaatselijke verdoving uit te voeren als je, zoals hij, over de goede faciliteiten, kennis en kunde beschikt. Inmiddels heeft hij ook veel ervaring opgedaan, aangezien hij meer dan 60 sterilisaties per jaar verricht. Het voordeel van de huisartsenpraktijk is de laagdrempeligheid, de persoonlijke aandacht en de (inmiddels gebleken) zeer lage kans op complicaties.
Wanneer kiezen voor sterilisatie?
Er zijn verschillende mogelijkheden om ongewenste zwangerschap te voorkomen, bijvoorbeeld de anticonceptiepil, het condoom, het spiraaltje of sterilisatie van de man. Het grote verschil tussen de drie eerstgenoemde methoden en sterilisatie van de man is, dat deze laatste moet worden beschouwd als een definitieve anticonceptiemethode: in principe is sterilisatie onomkeerbaar. De sterilisatie is weliswaar te herstellen, maar dit lukt meestal niet en vaak is door de sterilisatie de vruchtbaarheid verminderd. Een sterilisatie is dan ook alleen een goede keuze wanneer je zeker weet dat je geen kinderen (meer) wilt. Sterilisatie heeft geen invloed op de seksuele beleving van de man daarna. Aan het sperma is met het blote oog niet te zien of iemand gesteriliseerd is. Het sperma bestaat namelijk vooral uit prostaatvocht. De zaadcellen, die nog steeds in de testikels worden gemaakt, worden door het lichaam afgebroken. Hier merkt of voelt de gesteriliseerde man niets van. Sterilisatie biedt geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen zoals HIV, chlamydia, gonorroe of syfilis.
Wat houdt een sterilisatie in?
Tijdens een sterilisatie wordt een stukje zaadleider weggenomen en afgesloten, waardoor de zaadcellen het zaadvocht niet meer kunnen bereiken. Bij geslachtsgemeenschap komt dan alleen zaadvocht zonder zaadcellen vrij, zodat er geen bevruchting kan plaatsvinden.
Niet meteen onvruchtbaar
Na de sterilisatie is de man echter niet meteen onvruchtbaar! Gedurende de eerste maanden na de sterilisatie komen bij een zaadlozing namelijk nog zaadcellen vrij. Daarom is het nodig om tijdens deze periode bij geslachtsgemeenschap een voorbehoedsmiddel te gebruiken. Drie maanden na de sterilisatie en na +/- 15-20 zaadlozingen zijn meestal geen levende zaadcellen meer aanwezig in het zaadvocht. Om er zeker van te zijn dat er geen levende zaadcellen meer aanwezig zijn en de sterilisatie is geslaagd, wordt na deze periode het sperma onderzocht in het laboratorium. U krijgt daarvoor een speciaal formulier mee van de dokter. Als dit onderzoek door Diagnostiek voor U in Eindhoven verricht wordt, wordt dit onderzoek door ons betaald. Als er inderdaad geen levende zaadcellen meer aanwezig zijn, kan de man/vrouw stoppen met het gebruik van voorbehoedsmiddelen. Als er nog wel levende zaadcellen aanwezig zijn, wordt de controle later een of meerdere malen herhaald. Het kan in uitzonderlijke gevallen tot een jaar na de sterilisatie duren voordat het sperma vrij is van levende zaadcellen.
Risico’s en nadelen
Er is een kleine kans (8 op de 10.000) dat de uiteinden van de zaadleiders (na langere tijd) weer aan elkaar groeien. De zaadcellen kunnen daardoor in het zaadvocht terecht komen en er ontstaat opnieuw vruchtbaarheid. Ter vergelijking: bij op juiste wijze gebruik van de pil of spiraal als enige voorbehoedsmiddel is de kans 1 op 100 dat er alsnog bevruchting plaatsvindt. Daarnaast zijn er ook nadelen verbonden aan de sterilisatie. Zo’n 2-5% van de mannen die zich laat steriliseren, heeft kans op langer aanhoudende gevoeligheid in de balzak, welke normaal gesproken ook weer over gaat. Spijt van de sterilisatie krijgt ongeveer 2- 6% van de mannen, meestal vanwege een hernieuwde kinderwens. Tot slot is er een licht verhoogde kans op een bijbalontsteking, welke overigens goed te behandelen is.
Kosten
De kosten van de ingreep bedragen € 399,- (inclusief eerste zaadcontrole) en worden contant afgerekend na afloop van de operatie of voldaan via een betaalverzoek vooraf. Er is geen mogelijkheid om te pinnen. Er wordt ook altijd een kwitantie meegegeven. Deze kan, afhankelijk van de zorgverzekering en polis, gedeeltelijk of geheel bij de zorgverzekeraar worden gedeclareerd. Omdat het beleid van de zorgverzekeraars nogal eens verschilt, is het belangrijk om vooraf goed navraag te doen bij de zorgverzekeraar naar wat de huisartsvergoeding is voor deze ingreep.
Intakegesprek voor de sterilisatie
Voordat de ingreep kan plaatsvinden, heeft Jean-Paul met de man (en eventueel de partner) een vrijblijvend intakegesprek op de praktijk. In dit gesprek vertelt hij uitgebreid over de procedure, de voor- en nadelen, risico’s en kijken we ook naar het medicijngebruik, als er dat is. Zo moeten onder andere bloedverdunnende middelen (bijvoorbeeld Sintrom, Acetosal) in overleg met hem en eventueel de behandelend arts enige dagen voor de sterilisatie worden gestopt. Uiteraard is er ook ruime gelegenheid voor het stellen van vragen. Als tijdens het gesprek of daarna het besluit wordt genomen om over te gaan tot sterilisatie, kan de ingreep worden ingepland. Een afspraak maken voor het intakegesprek en de ingreep, kan bij de assistente of via de online agenda.
Hoe verloopt de ingreep?
Omdat de sterilisatie onder plaatselijke verdoving wordt uitgevoerd, kan op de dag van de ingreep gewoon gegeten en gedronken worden. Een uur voor de ingreep neemt de man een rustgevend tabletje, 5 mg of 10 mg diazepam in, dat door mij bij het intakegesprek wordt meegegeven. Dit maakt de beleving van de ingreep prettiger en zorgt ervoor dat het scrotum goed ontspannen is. Omdat de sterilisatie wordt verricht onder bacterievrije omstandigheden in de operatiekamer kan de partner of begeleider hierbij helaas niet aanwezig zijn.
De sterilisatie duurt ongeveer 10-15 minuten per kant en wordt onder plaatselijke verdoving uitgevoerd, waarbij eerst de ene kant wordt behandeld en vervolgens de andere kant.
Aan elke kant worden de volgende handelingen verricht:
De eerste stap is het desinfecteren van de balzak. Daarna volgt er om te verdoven een injectie langs de zaadleider. De verdoving werkt vrijwel direct en nadat hij dit heeft gecontroleerd, maakt hij ter plaatse van de verdoofde huid een kleine opening waarbij hij de zaadleider lichtjes oppak.
De zaadleider wordt doorgenomen en er wordt een stukje tussenuit genomen. Tot slot worden de uiteinden afgebonden en dicht gebrand. Daaropvolgend wordt de andere kant op dezelfde manier geopereerd. Omdat de zaadleider door het lieskanaal loopt, kun je tijdens de sterilisatie een trekkend gevoel in de liezen ervaren. Tot slot worden de wondjes weer gesloten met een zwaluwstaartje of sporadisch met een hechting. Indien van toepassing, mogen de hechtingen na vijf dagen worden verwijderd op de praktijk.
Na de sterilisatie
Omdat de man na de sterilisatie, mede door het rustgevend tabletje, niet naar huis kan lopen, fietsen of rijden, is een begeleider die hierbij assisteert noodzakelijk. Ook de rest van de dag kan het beste rustig aan gedaan worden. Als de verdoving is uitgewerkt, kan het gebied van de balzak en liezen pijnlijk worden. Er is meestal een paar dagen een beurs gevoel in de zaadballen en/of pijn tijdens het lopen. Een pijnstiller zoals paracetamol kan deze pijn verlichten. In de regel kunnen lichte werkzaamheden de dag na de sterilisatie weer opgepakt worden, waarbij het advies is om met (middel)zware werkzaamheden evenals geslachtsgemeenschap vijf dagen te wachten.
Verder kan de balzak en/of basis van de penis tijdelijk gering blauw verkleuren en er kan wat bloed- of vochtverlies uit de wondjes komen. Dit is niet verontrustend en gaat in de regel, net als de pijn, vanzelf binnen enkele dagen snel over. Bij slechts circa 1-2% van de mannen treedt een nabloeding of wondinfectie op welke ik zal nabehandelen. In geval van koorts (boven de 38.5°C), een sterke zwelling van de balzak, een wondje dat blijft bloeden of veel pijn, is het ook belangrijk om contact op te nemen met Jean-Paul.
Interesse of vragen?
Als je na het lezen van deze informatie vragen hebt, beantwoordt hij of de assistente deze graag. Je kunt hiervoor een telefonische terugbelafspraak maken via de online agenda of bellen met de assistente van Huisartsenzorg Het Groene Hart. Heb je interesse in een sterilisatie, dan ben je van harte welkom voor een vrijblijvend intake gesprek met Jean-Paul. Een afspraak hiervoor maak je ook via de online agenda of bij de assistente van Huisartsenzorg Het Groene Hart via 0499 – 464 999.
Download hier de papieren versie van deze informatie.
Download hier de behandelovereenkomst.